اسمائیل رائین
اسماعیل رائین (زاده ۱۲۹۸ خورشیدی - درگذشته ۱۰ دی ۱۳۵۸ خورشیدی) محقق و مورخ بوشهری بود. کتاب مشهور او به نام فراموشخانه و فراماسونری در ایران است.
اسماعیل رائین پس از گرفتن دیپلم ادبى، به تحصیل در دورهى روزنامهنگارى چهار سالهى دانشگاه تهران پرداخت. وى همچنین فارغالتحصیل مدرسهى پست و تلگراف بود و در رشتهى رادیو و بىسیم نیز از آمریكا دیپلم مكاتبهاى گرفت. خدمت مطبوعاتى را از سال 1318 با نوشتن مقالاتى در روزنامهى «خلیج ایران» در بوشهر آغاز كرد و از سال 1320 به طور تمام وقت و دائمى به كار در مطبوعات پرداخت. ضمن فعالیت مطبوعاتى خود در نشریههاى «كیهان»، «اطلاعات»، «آتش»، «ایران»، «خراسان»، «تهران مصور»، «روشنفكر» و «فردوسى» به عنوان نویسنده و خبرنگار كار كرد. به زبان انگلیسى آشنا بود و به بسیارى از كشورهاى اروپایى سفر نمود.
وى از اعضاى پایهگذار اتحادیهى نویسندگان و خبرنگاران مطبوعات بود و چندین دوره ریاست هیئت مدیره و عضویت در هیئتهاى اجرایى این اتحادیه را به عهده داشت. اسماعیل رائین گاهى مطالب خود را در روزنامهها و مجلهها با نام مستعار «بهمن» امضا مىكرد.
عده ای می گویند اسمائیل رائین عضو ساواک بوده و عده ای نیز می گویند رائین قبلا فراماسون بوده و سپس از لژ جدا شده و کتابهای بسیار معروف خود بنام فراموشخانه و فراماسونری در ایران را نگاشته است در مورد مرگ رائین نیز می گویند که مرگ وی بسیار مشگوک بوده و هنگامی که او مشغول نگاشتن جلد چهارم کتاب فراموشخانه و فراماسونری در ایران بود به طرز مشگوکی در گذشت.عده ای نیز معتقد هستند رائین با دستور ساواک و رژیم پهلوی اقدام به انتشار اسناد فراماسون ها نموده است.
عبدالرحیم جعفری، بنیان‌گذار و مالک انتشارات امیرکبیر [تا سال ۱۳۶۲]، پیرامون چگونگی مرگ رائین چنین می‌گوید که پس از چاپ کتاب فراموشخانه و فراماسونری در ایران، «یک وکیل شرخر» اسماعیل رائین به شکایت از او نزد دادستانی انقلاب اسلامی برمی‌انگیزد به گونه‌ای که در سال ۱۳۵۸، عبدالرحیم جعفری چندین و چند بار به دادستانی انقلاب فراخوانده می‌شود و حتی او را «ممنوع المعامله» می‌کنند و حسابهای بانکی انتشارات امیرکبیر را می‌بندند؛ تا جایی که به گفتهٔ او دیگر «چیزی نمانده بود تشکیلاتم به کلی متوقف شود». در همان روزگار، روزی مأموران دادستانی انقلاب اسلامی به همراه رائین و «همدستانش»، بی آنکه پیشتر جعفری را آگاه کرده باشند به دفتر انتشارات امیرکبیر می‌آیند و عده‌ای ازکارکنان مؤسسه هم که از توهین رائین به آیت الله خمینی خشمگین بودند، هنگامی که پی به آمدن او بردند، بر ضدش شعار دادند و از آنجا که پیشتر بارها به رائین حمله قلبی دست داده بود، در اتاق رئیس دفتر انتشارات حال وی دگرگون شد و مرد.
آثار بجای مانده از اسمائیل رائین عبارت اند از:
در کرانه‌های کارون و شط‌العرب و اسناد تاریخی و حاکمیت ایران (۱۳۳۰)
من از بحرین آمده‌ام یا اسناد حقانیت ایران (۱۳۲۷)
پسران شوکت قشقایی (۱۳۳۳)
مورگان شوستر و اختناق ایران (۱۳۴۵)
مقدمه‌ای بر اختناق ایران
دلالان بین‌المللی نفت (۱۳۴۵)
انجمن‌های سری در انقلاب مشروطیت ایران (۱۳۴۶)
حقوق بگیران انگلیس در ایران (۱۳۴۷)
سفرنامه میرزا صالح شیرازی (۱۳۴۷)
میرزا صالح شیرازی (۱۳۴۷)
نخستین چاپخانه در ایران (۱۳۴۷)
فراموشخانه و فراماسونری در ایران
ایرانیان ارمنی (۱۳۴۹)
میرزا ملکم خان زندگی و کوشش او (۱۳۴۹)
دریانوردی ایرانیان (۱۳۵۰)
یپرم خان سردار (۱۳۵۰)
قطع رابطه ایران و انگلیس
بمب‌سازان گرجی و قفقازی در انقلاب‌های ایران
روزنامه و روزنامه‌نگاری در ایران
هجوم آمریکا به ایران ۱۸۵۶-۱۹۶۸
حزب کمونیست در ایران از ۱۲۹۸ تا ۱۳۲۰ شمسی
قتل عام ارمنیان - انتشارات امیرکبیر
اسناد خانه سدان
در اینجا تعدادی از آثار وی جهت دانلود علاقه مندان جمعاوری شده است:
